De Germanenkuil



De Germanenkuil is een vrij diepe kuil welke zich bevind in het Orderbos aan de rand van Apeldoorn. De kuil is circa 4 meter diep en lijkt van natuurlijke oorsprong. Hoe de kuil aan de naam Germanenkuil is gekomen is niet geheel bekend maar toch zijn er enkele aanwijzingen die een mogelijke verklaring van de naam geeft. Voor het antwoord moeten we wellicht verder kijken als enkel de kuil en zelfs verder dan het bos waar deze zich in bevind. Het boek "Nederlandsch magazijn ter verspreiding van algemeene en nuttige kundigheden" uit de eerste helft van 1800 weet te melden dat "Order" mogelijk een verbastering is van "Urda" En dat Apeldoorn in de tijd dat de Germanen hier in het gebied rondliepen een belangrijke rol heeft gespeeld en zelfs werd gezien als Germaans middelpunt van de Veluwe. Een redenatie die opeens een stuk geloofwaardiger word als men beseft dat hier op enkele kilometers afstand zich de Herenhul bevind op het Engenlanderholt bij Beekbergen. De geschreven geschiedenis verteld dat de Herenhul in de middeleeuwen het hoge gerechtshof was van Gelderland. Vanaf de 13e eeuw kwamen de hertogen uit heel Gelderland naar deze locatie om in de open lucht te vergaderen en om recht te spreken. Maar vermoed word dat de Herenhul al een veel oudere geschiedenis kent die echter nooit is opgeschreven. Een geschiedenis die verteld dat de Germaanse stammen van de Veluwe hier al te samen kwamen om te vergaderen en recht te spreken.

De Germanenkuil
De Germanenkuil




Urda, Urd of Urðr was in de Noorse mythologie één van de drie Nornen die als schrikgodin over het lot van de mens besliste. Zij woonde nabij de Urda-bron (Urðarbrunnr) welke zich bevond onder één van de drie wortels van de wereldboom Yggdrasil. In verschillende oude geschriften word gemeld dat het water uit deze bron heilig was en de bron dienst deed als gerechtsplaats van de Goden. Zo zou Odin elke dag vanuit het godenrijk Asgaard afreizen naar de bron om het recht uit te spreken over de mensheid. 

In het bovenstaande stukje godenleer word gesproken dat er bij de Urda-bron het recht over de mensheid werd uitgesproken. En als het klopt dat Order een verbastering is van Urda zouden we kunnen aannemen dat de Germanenkuil in het Orderbos of Urdabos hiermee in verband staat. Mogelijk deed de kuil dus ooit dienst als gerechtsplaats voor de oude Germaanse volkeren.  

Germanenkerkhof
Op circa 200 meter afstand van de Germanenkuil liggen 5 grafheuvels waarvan er 4 in een rechte lijn liggen en de vijfde iets rechts daarvan. Dit stukje bos werd van oudsher het Germanenkerkhof genoemd. De grafheuvels zijn waarschijnlijk net als het grootste deel van de grafheuvels in Gelderland aangelegd in het Neolithicum en/of de Bronstijd. 




Of er in de Germanenkuil echt recht is gesproken valt lastig te bewijzen. Vermoedens bestaan maar kunnen nu eenmaal niet als dienen bewijs. Dat er op zeer korte afstand grafheuvels liggen bewijst wel dat het Orderbos in de oudheid al in gebruik was. Vanaf de vroege middeleeuwen is het zelfs waarschijnlijk erg druk geweest in en om het bos in verband met de grootschalige ijzerwinning welke plaats vond op de Veluwe. Tijdens recente onderzoeken heeft men de grootste slakkenhoop van Nederland ontdekt (ijzerslakken zijn het restproduct wat overblijft als men het ijzer uit het overige gesteente heeft weggesmolten) Vermoed word dat deze gigantische bult in circa 120 jaar is aangelegd. Als men over de vroege middeleeuwen spreekt heeft men het meestal over de perioden tussen de 5e en de 10e eeuw. Een tijd die goed overeenkomt met de tijd dat het Saksische Germaanse stammen dit gebied bewoonde. Men zou kunnen concluderen dat de Germanenkuil in ieder geval in die tijd werd gebruikt als vergader en of gerechtsplaats.